Рубрика: Մաթեմատիկա 6

Տասնորդական կոտորակների բազմապատկումը

Առաջադրանքներ(դասարանում)

1) Կատարե՛ք բազմապատկում

ա) 3,81×2,95=11,2935,

բ) 16,387×0,29=4,75223,

գ) 0,782×0,55=0,4301,

դ) 17,32×896,1=15520,652,

ե) 1,11×0,32=0,3552,

զ) 0,92×10,03=9,2276,

է) 0,1×0,001=0,0001,

ը) 23,57×8,192=193,08544,

թ) 17,17×17,17=294,8089։

2) Կատարե՛ք բազմապատկում:

ա) 12×0,36=4,32,

բ) 200×1,25=250,

գ) 5×66,99=334,95,

դ) 4×2,575=10,3,

ե) 77×0,98=467,46,

զ) 134×1,73=231,82,

է) 85×18,43=1566,55,

ը) 9×34,392=309,528,

թ) 236×7,24=1708,64։

3) Կատարե՛ք բազմապատկում:

ա) 7,31×2,06=15,0586,

բ) 20,02x-11,99=-240,0398,

գ) 0,1×4,767=0,4767,

դ) -34,8x-0,348=12,1104,

ե) -5,32x-2,2=11,704,

զ) 12,12×10,01=121,3212,

Լրացուցիչ(տանը)

4) Կատարե՛ք բազմապատկում.

ա) 6,251×7=43,757,

բ) 0,302×5=1,51,

գ) 18,11×30=543,3,

դ) 14,55×2=29,1,

ե) 0,04×85=3,4,

զ) 6,37×9=57,33,

է) 7,86×12=94,32,

ը) 12,5×80=1000,

թ) 31,232×25=780,8։

5) Ճանապարհորդը 4ժ քայլել է 5,2կմ/ժ արագությամբ և 3ժ՝ 4,8կմ/ժ արագությամբ։ Որքա՞ն ճանապարհ է նա անցել։
1. 4×5,2=20,8
2. 3×4,8=14,4
3. 20,8+14,4=34,12
4. 34,12=35,2
Պատ․՝35,2կմ

6) Կատարե՛ք գործողությունները և համեմատե՛ք արդյունքները:

ա) 3,76×0,1>10,26×0,03,

բ) 5,71×23>2,8×45,

գ) 1,92×8,4>17,5×0,8,

դ) 4,25×11,1>56,8×0,2,

ե) 0,705×9,43<8,99×0,77,

զ) 0,006×1000<100×0,083:

Рубрика: Բնագիտություն 6

Արտազատությունը կենդանի օրգանիզմներում

Բույսերի և կենդանիների կենսագործունեության արդյունքում առաջանում են նյութեր՝ ջրի ավելցուկ, ածխաթթու գազ, միզանյութ և այլ միացություններ, որոնք նրանց պիտանի չեն, որոշ նյութեր նույնիսկ վնասակար են:

Արտազատություն

Գրականության հղումը

Հարցեր

1. Ինչպե՞ս են բույսերն իրականացնում խարամների հեռացումը:
Բույսերը ունեն տերևների վրա անցքեր, մազիկներ, որոնցով  իրականացնում խարամների հեռացումը։

2. Որո՞նք են միջատների արտազատության օրգանները:
Տերևաթափնել է  իրականացնում խարամների։

3. Ո՞րն է կոչվում արգասիք:
Կան շատ արտազատության միջոց բայց ես օրինակ կբերեմ 1-հատը օրինակ կան միջատններ որոնք փոխում են իր կաշին և այդ ժամանակ արտազատվում:

4. Որտե՞ղ են կուտակվում վնասակար նյութերը բույսերի և կենդանիների օրգանիզմներում:
Կուտակվում են արտազատման օրգաններում:

Рубрика: Բնագիտություն 6

Սննդառություն և մարսողություն

Բոլոր կենդանի օրգանիզմներին բնորոշ է սննդառությունը: Սննդում պարունակվում են նյութեր, որոնք անհրաժեշտ են նոր բջիջների առաջացման և օրգանիզմի կենսագործունեությունն էներգիայով ապահովելու համար: Օրգանիզմի՝ նյութեր և էներգիա հայթայթելու գործընթացը կոչվում է սննդառություն: Բույսերը չունեն հատուկ մարսողական համակարգ, քանի որ անհրաժեշտ սննդարար նյութերն առաջանում են նրանց բջիջներում լուսասինթեզի արդյունքում: Բույսերի մեծամասնությանը բնորոշ է հողային և օդային սնուցում: Հողային սնուցումն իրականացնում է արմատային համակարգը, որը հողից ներծծում է ջուր և դրանում լուծված հանքային նյութեր, որոնք փոխադրող անոթներով հասնում են տերևներին: Օդային սնուցման հիմնական օրգանները կանաչ տերևներն են: Տերևները օդից վերցնում են ածխաթթու գազը: Ցամաքային բույսերն ածխաթթու գազը կլանում են օդից, իսկ ջրային բույսերը՝ ջրից: Տերևի քլորոպլաստերը պարունակում են կանաչ գունանյութ՝ քլորոֆիլ, որտեղ Արեգակի լույսի էներգիայի հաշվին անօրգանական նյութերից՝ ջրից և ածխաթթու գազից, սինթեզվում են օրգանական նյութեր, և անջատվում են թթվածին: Այս երևույթն անվանում են լուսասինթեզ, իսկ այս եղանակով սնվող օրգանիզմներին՝ ավտոտրոֆ: Կենդանիները, սնկերը և բակտերիաների մեծ մասը չեն կարող ինքնուրույն սինթեզել օրգանական նյութեր. նրանք սնվում են այլ օրգանիզմներում կուտակված պատրաստի օրգանական նյութերով: Այդպիսի օրգանիզմները ստացել են հետերոտրոֆ անվանումը: Կենդանիները սննդառության գործընթացում օգտագործում են բույսերում կուտակված արեգակնային էներգիան: Այն կենդանիները, որոնք սնվում են միայն բույսերով կոչվում են բուսակեր կենդանիներ: Գիշատիչները սնվում են բուսակեր կենդանիներով: Կենդանիների դիակներով սնվող կենդանիներն անվանվում են դիակերներ: Բնության մեջ հանդիպում են օրգանիզմներ, որոնք սնվում են՝ այլ օրգանիզմների հետ համակեցություն առաջացնելով: Կան նաև օրգանիզմներ, որոնք ամբողջությամբ ապրում են այլ օրգանիզմի հաշվին՝ նրան ոչինչ չտալով: Դրանք մակաբույծներն են: Սննդանյութերի բարդ օրգանական միացությունները՝ սպիտակուցները, ածխաջրերը և ճարպերը, վերածվում են պարզ միացությունների, որոնք ներծծվում են արյան մեջ և տարածվում ամբողջ օրգանիզմում: Սննդի այսպիսի մշակումը կոչվում է մարսողություն, որն իրականանում է մարսողական համակարգում:

Գրականության հղումը

Հարցեր

1․ Սննդառության ի՞նչ եղանակներ են ձեզ հայտնի:
Բույսերի մեծամասնությանը բնորոշ է հողային և օդային սնուցում: Հողային սնուցումն իրականացնում է արմատային համակարգը, որը հողից ներծծում է ջուր և դրանում լուծված հանքային նյութեր, որոնք փոխադրող անոթներով հասնում են տերևներին: Օդային սնուցման հիմնական օրգանները կանաչ տերևներն են: Տերևները օդից վերցնում են ածխաթթու գազը: Ցամաքային բույսերն ածխաթթու գազը կլանում են օդից, իսկ ջրային բույսերը՝ ջրից: Տերևի քլորոպլաստերը պարունակում են կանաչ գունանյութ՝ քլորոֆիլ, որտեղ Արեգակի լույսի էներգիայի հաշվին անօրգանական նյութերից՝ ջրից և ածխաթթու գազից, սինթեզվում են օրգանական նյութեր, և անջատվում են թթվածին: Այս երևույթն անվանում են լուսասինթեզ, իսկ այս եղանակով սնվող օրգանիզմներին՝ ավտոտրոֆ:

2․ Ինչպե՞ս են սնվում բույսերը:
Բույսերի մեծամասնությանը բնորոշ է հողային և օդային սնուցում։ Ցամաքային բույսերն ածխաթթու գազը կլանում են օդից, իսկ ջրային բույսերը՝ ջրից:

3․ Որո՞նք են ավտոտրոֆ և հետերոտրոֆ օրգանիզմները:
Տերևի քլորոպլաստերը պարունակում են կանաչ գունանյութ՝ քլորոֆիլ, որտեղ Արեգակի լույսի էներգիայի հաշվին անօրգանական նյութերից՝ ջրից և ածխաթթու գազից, սինթեզվում են օրգանական նյութեր, և անջատվում են թթվածին: Այս երևույթն անվանում են լուսասինթեզ, իսկ այս եղանակով սնվող օրգանիզմներին՝ ավտոտրոֆ։ Կենդանիները, սնկերը և բակտերիաների մեծ մասը չեն կարող ինքնուրույն սինթեզել օրգանական նյութեր. նրանք սնվում են այլ օրգանիզմներում կուտակված պատրաստի օրգանական նյութերով: Այդպիսի օրգանիզմները ստացել են հետերոտրոֆ անվանումը:

4․ Ո՞ր բույսերն են սնվում կենդանիներով և ինչու՞:
Ցողիկը, վեներայի մաշիկը, ճանջասպանը, որոնք միջատներ են ուտում նրանց մեջ օգտագործվող նյութերով սնվելու համար։


Рубрика: Մայրենի 6

Մայրենի 6-2 6-3 25.04.2023

Ուսումնական պլանը Միջին դպրոցում

Առաջադրանքների ստուգում, քննարկում

1. Բառաշարքերում առանձնացնել հոմանիշների 5 եռյակ:

Ջլատել, վատաբանել, հանգցնել,  վհատվել, մարել, հուսալքվել, փնովել, պղծել, մասնատել, հուսահատվել, պառակտել, ապականել, շիջել, պախարակել, արատավորել:

2. Բառաշարքում առանձնացնել հոմանիշ բառերի 5 զույգ:

Կեսօր, հանդարտություն, այգաբաց, միջօրե, խաղաղություն, դայլայլ, հավերժություն, կատար, արշալույս, գագաթ,փայփայանք, հավիտենություն:

3. Բառաշարքում առանձնացնել հականիշ ածականների 5 զույգ:

Քնքուշ, ազնիվ, փոթորկուն, դժոխային, նենգ, բիրտ, ողորկ, հանդարտ, խորդուբորդ, եդեմային:

4. Երկու շարքերից ընտրել արմատ և ածանց և կազմել ածանցավոր գոյականներ:

Ա. Հիվանդ, ելք, գոգ, ջերմ, արգելել, ավազ, ճահիճ, գերեզման, ամուր, կտակ, դարբին, հյուր, ծառ, աղոթել, աշխատել, ծիրան, այգի, լվանալ, բույր, կտակ, դպիր, արվեստ:

Բ. -անոց, -արան, -ոց, -ստան, -ուտ, անք:

5. Տրված արմատներով կազմիր մեկական հոդակապով ու անհոդակապ բարդ բառ:

Ջուր, լույս, հաց, որս, երգ, արյուն, արվեստ, աստղ, օգուտ:

Ընթերցում ենք Խորխե Բուկայի «Երկնքի դարպասների մոտ» պատմվածքը, քննարկում:

Երկնքի դարպասների մոտ մի անգամ հավաքվեցին մի քանի հարյուր հոգի, տղամարդ և կին, ովքեր այդ օրն էին մահացել: Սուրբ Պետրոսը` դրախտի դարպասների ապագա պահապանը, կարգավորում էր շարժումը:
-<<Շեֆի>> հանձնարարականով` բոլորդ կբաժանվեք երեք խմբի՝ կախված տասը պատվիրանները պահելուց: Առաջին խմբում կլինեն նրանք, ովքեր խախտել են բոլոր տասը պատվիրաններից յուրաքանչյուրը՝ գոնե մեկ անգամ: Երկրորդ խմբում նրանք, ովքեր գոնե մեկ անգամ խախտել են տասը պատվիրաններից որևէ մեկը: Երրորդ խումբը, որը մեր կարծիքով ամենամեծաքանակը կլինի, կկազմեն նրանք, ովքեր իրենց կյանքի ընթացքում երբևէ որևէ պատվիրան չեն խախտել: Այսպես,-շարունակեց սուրբ Պետրոսը,- բոլոր տասը պատվիրանները խախտողները թող աջ կողմում կանգնեն:
Հոգիների կեսից ավելին հայտնվեցին աջ կողմում:
-Հիմա,-բացականչեց նա,- մնացածներից նրանք, ովքեր գոնե մեկ պատվիրան խախտել են, թող ձախ կողմում կանգնեն:
Մնացած բոլորը անցան ձախ կողմը: Համարյա բոլորը… Իրականում բոլորը, բացի մեկից: Ինչ-որ մի լավ մարդու հոգի կենտրոնում միայնակ կանգնած մնաց: Իր ամբողջ կյանքի ընթացքում նա գնացել էր բարի ցանկությունների, բարի մտքերի և գործերի ճանապարհով: Սուրբ Պետրոսը զարմացավ: Միայն մի հոգի մնաց լավագույնների խմբում: Նա անմիջապես Աստծուն կանչեց, որպեսզի տեղյակ պահի պատահածի մասին:
-Տես, թե ինչ է ստացվում: Եթե շարժվենք նախնական ծրագրին համապատասխան, ապա իր բարեպաշտության դիմաց հատուցում ստանալու փոխարեն, այս խեղճը պետք է տանջվի մենակությունից: Կարծում եմ՝ ինչ-որ բան պետք է ձեռնարկել:
Աստված կանգնեց մեղավորների խմբի առաջ և ասաց.
-Նրանք, ովքեր հիմա կապաշխարեն, կներվեն, և նրանց մեղքերը կմոռացվեն: Ապաշխարողները կարող են միանալ կենտրոնում գտնվող մաքուրներին և անարատներին: Կամաց-կամաց բոլորը սկսեցին տեղաշարժվել կենտրոն:
-Կանգնե՛ք: Անօրինականություն է: Դավաճանություն է:-Ճչոց լսվեց:
Սրբի ձայնն էր:
-Այդպես չի լինի: Եթե ինձ նախօրոք զգուշացնեիք, որ մեղքերը ներվելու են, կյանքս դատարկ տեղը չէի ծախսի․․․

Լրացուցիչ կրթություն (տանը)

Գրի՛ր մգեցված բառերի բացատրությունները
Հանձնարարական-վկայական
Պատվիրան-ավանդություն
Բարեպաշտություն-աստվածապաշտություն
Հատուցում-փոխարինություն
Ձեռնարկել-սկսել
Ապաշխարել-զղջալ
Անարատ-սուրբ

Բլոգում գրի՛ր մտքերդ պատմվածքի մասին:
Լավ։

Համացանցից օգտվելով` գրի՛ր, թե ինչ է տերմինը, և ինչի համար է այն:
Տերմինը դա բառ կամ բառակապակցություն է, որն արտահայտում է գիտության, տեխնիկայի, մշակույթի, հասարակական կյանքի որևէ բնագավառի մեկ հասկացություն։

Ընտանիքիդ անդամներից որևէ մեկից հարցրո՛ւ իր մասնագիտության հետ կապված տերմինների մասին և գրավոր ներկայացրո՛ւ դրանք:
Լավ։

Рубрика: Մայրենի 6

Իմ մայրիկի մասնագիտության տերմիների նշանակությունները

Բարև ձեզ ես Արենն եմ և այսօր ես ձեզ կասեմ իմ մայրիկի մասնագիտության տերմիների նշանակությունները։ Իմ մայրիկը աշխատում է ատամնաբույժ։ Նա ունի իր տերմինները և ես այսօր կասեմ նրանց նշանակությունները։

Անեստեզիա-ցավազրկում

Կոնսուլտացիա-զննում

Պացիենտ-բուժառու

Պուլպիտ-ատամի նյարդի բորբոքում

Գինգիվիտ-լնդի բորբոքում

Հիպերէմիա-կարմրություն

Նալյոտ-ատամնափառ

Ասեպտիկա, անտիսեպտիկա-ախտահանման եղանակներ

Էպիկրիզ-հիվանդության պատմություն

Դե ինչ, այսօր այսքանը, ցտեսություն 🙂

Рубрика: Մայրենի 6

Իմ մտքերը Խ․ Բուկայի «Երկնքի դարպասների մոտ» պատմվածքի մասին

Բարև ձեզ ես Արենն եմ և այսօր ես ձեզ կասել իմ մտքերը Խ․ Բուկայի «Երկնքի դարպասների մոտ» պատմվածքի մասին։ Ես կարդացի այդ պատմվածքը երեք անգամ և ավելի ու ավելի խորացա նրա մեջ։ Իմ կարծիքով այն անմեղ մարդը, որը ոչ մի պատվիրան չի խախտել, նա չի կարողացել ապրել ազատ, միշտ իրեն ստիպել է մեղք չգործել, թեքվել է իր ցանկություններից և արդյունքում հանգիստ չի ապրել։ Իսկ այն մարդիկ, ովքեր գոնե մեկ մեղք էին գործել, նույնպես չէին ապրում ազատ, բայց մեկ-մեկ գնում էին իրենց ուզածով և ցանկություններով։ Իսկ այն մարդիկ, ովքեր խախտել էին բոլոր տասը պատվիրանները, իմ կարծիքով նրանք եղել էին ամենաազատը, ապրել են իրենց ուզածով և կյանքը շատ լավ վայելել են։ Վերջում դուրս եկավ, որ այն միակ սուրբը կարող էր լինել այն մարդկանց շարքում, ովքեր խախտել էին բոլոր պատվիրանները։ Այդ դեպքում նա ոչ թե կստիպեր իրեն չգնալ ազատ ճանապարհով, այլ կվայելեր իր կյանքը ուրախ և զվարճալի կերպով։ Դե ինչ, այսօր այսքանը, ցտեսություն 🙂

Рубрика: Մայրենի 6

Մայրենի 6-րդ դասարան 20.04.2023

Լրացնել բաց թողնված տառերը` վ կամ ֆ:

Ա-տոմեքենան ընթանում է հարա-ային աս-ալտապատ ճանապարհներով` հազի-հազ հաղթահարելով ոլորանները: Յուրահատուկ թո-չանք ունեն այդ վայրերը:  Թեև հեռու չեն նա-թահանքերը, սակայն բուսական աշխարհը հարուստ է ու տարատեսակ: Ահա թա-շյա հո-տաշուշանները, կտավատի, արտերը, գունավոր հա-քերը, որոնք ասես  մայր բնության գո-քն են երգում: Աջ կողմից թափվում է աղմկոտ մի ջրվեժ: Ահա և օ-կիանոսը; Այն հիասքանչ է և` խաղաղ ժամանակ, և խռո-քի պահին:  Ափին` եթո-պացիներ, ա-ղանցիներ, նեգրեր: Հավանաբար, զբոսանքի են գնալու: Դեռևս ոչ հեռավոր անցյալում այս վայրերում կյանքը կաթ-ածահար էր, որովհետև զա-թողները, որոնց այժմ էլ ժողովուրդը նզո-քով է հիշում, ուզում էին  տիրել երկրին: Նրանք հետ շպրտվեցին և ամեն ինչ մտավ բնական հունի մեջ: Բոլորս հիացած ենք: Ինչ հողեր են: Ասես երկնքից օրհնություն է թափվում:
Ավտոմեքենան ընթանում է հարաֆային ասվալտապատ ճանապարհներով` հազիվհազ հաղթահարելով ոլորանները: Յուրահատուկ թովչանք ունեն այդ վայրերը: Թեև հեռու չեն նափթահանքերը, սակայն բուսական աշխարհը հարուստ է ու տարատեսակ: Ահա թավշյա հոֆտաշուշանները, կտավատի, արտերը, գունավոր հավքերը, որոնք ասես մայր բնության գովքն են երգում: Աջ կողմից թափվում է աղմկոտ մի ջրվեժ: Ահա և օվկիանոսը; Այն հիասքանչ է և` խաղաղ ժամանակ, և խռոֆքի պահին: Ափին` եթոֆպացիներ, ավղանցիներ, նեգրեր: Հավանաբար, զբոսանքի են գնալու: Դեռևս ոչ հեռավոր անցյալում այս վայրերում կյանքը կաթվածահար էր, որովհետև զավթողները, որոնց այժմ էլ ժողովուրդը նզոֆքով է հիշում, ուզում էին տիրել երկրին: Նրանք հետ շպրտվեցին և ամեն ինչ մտավ բնական հունի մեջ: Բոլորս հիացած ենք: Ինչ հողեր են: Ասես երկնքից օրհնություն է թափվում:

Լրացնել բաց թողնված տառերը` եվ կամ և:

Խաղողի ոսկ-ազ դաշտերի մոտ՝ մի բլրակի վրա կանգնած, ս-եռուն նայում ենք ոսկ-որված անդաստաններին ոսկ-առ հորիզոններին, գյուղը գոտ-որող գին-ետ արտերին: Արեգակի ոսկ-արս ճառագայթները ոսկեզօծել են շուրջբոլորը, օդը  լցված է սերկ-լենու բույրով: Մեղմ սյուքը ասես մոտենում է դափն-արդերին, եղր-անիներին,  սեթևեթանքով հպվում, փարվում ապա սլանում դեպի այգ-ետ գյուղերը` թեթ-ացնելու տապը: Օրվա այդ շոգ պահին դաշտում եռում է աշխատանքը; Տար-երջյան քննություններից հետո մեծերին օգնելու են եկել  դպրոցականները: Ար-առ դեմքերին ոգ-որություն` աշխատում են եռանդով: Գիտեն` ամառը շուտով հոգ-արք կապրի, և իրենք դարձյալ կգնան դպրոց՝ հոգ-որ սնունդ ստանալու: Իսկ առայժմ բոլորը` կին թե տղամարդ, ալ-որ թե պատանի, պիտի աշխատեն: Ալ-ետ այգիներն առատ բերք են խոստանում: Գյուղացու ուշադրությունը բ-եռված է միայն հողին, որը կարճ ժամանակ անց կհատուցի պարգ-ելով բարիքների առատություն:
Խաղողի ոսկեվազ դաշտերի մոտ՝ մի բլրակի վրա կանգնած, սևեռուն նայում ենք ոսկևորված անդաստաններին ոսկեվառ հորիզոններին, գյուղը գոտևորող գինևետ արտերին: Արեգակի ոսկեվարս ճառագայթները ոսկեզօծել են շուրջբոլորը, օդը  լցված է սերկևլենու բույրով: Մեղմ սյուքը ասես մոտենում է դափնևարդերին, եղրևանիներին,  սեթևեթանքով հպվում, փարվում ապա սլանում դեպի այգևետ գյուղերը` թեթևացնելու տապը: Օրվա այդ շոգ պահին դաշտում եռում է աշխատանքը; Տարևերջյան քննություններից հետո մեծերին օգնելու են եկել  դպրոցականները: Արևառ դեմքերին ոգևորություն` աշխատում են եռանդով: Գիտեն` ամառը շուտով հոգևարք կապրի, և իրենք դարձյալ կգնան դպրոց՝ հոգևոր սնունդ ստանալու: Իսկ առայժմ բոլորը` կին թե տղամարդ, ալևոր թե պատանի, պիտի աշխատեն: Ալևետ այգիներն առատ բերք են խոստանում: Գյուղացու ուշադրությունը բևեռված է միայն հողին, որը կարճ ժամանակ անց կհատուցի պարգևելով բարիքների առատություն:

Լրացուցիչ կրթություն (տանը)

Չմոռանաս վաղը հետդ գիրք բերել։

1. Բառաշարքերում առանձնացնել հոմանիշների 5 եռյակ:

Ջլատել, վատաբանել, հանգցնել,  վհատվել, մարել, հուսալքվել, փնովել, պղծել, մասնատել, հուսահատվել, պառակտել, ապականել, շիջել, պախարակել, արատավորել:
Ջլատել, մասնատել, պառակտել։
Վատաբանել, փնովել, պախարակել։
Հանգցնել, մարել, շրջել։
Վհատվել, հուսալքվել, հուսահատվել։
Պղծել, ապականել, արատավորել։

2. Բառաշարքում առանձնացնել հոմանիշ բառերի 5 զույգ:

Կեսօր, հանդարտություն, այգաբաց, միջօրե, խաղաղություն, դայլայլ, հավերժություն, կատար, արշալույս, գագաթ,փայփայանք, հավիտենություն:
Կեսօր, միջօրե։
Հանդարտություն, խաղաղություն։
Այգաբաց, արշալույս։
Հավերժություն, հավիտենություն։
Կատար, գագաթ։

3. Բառաշարքում առանձնացնել հականիշ ածականների 5 զույգ:

Քնքուշ, ազնիվ, փոթորկուն, դժոխային, նենգ, բիրտ, ողորկ, հանդարտ, խորդուբորդ, եդեմային:
Քնքուշ, բիրտ։
Ազնիվ, նենգ։
Փոթորկուն, հանդարտ։
Դժոխային, եդեմային։
Ողորկ, խորդուբորդ։

4. Երկու շարքերից ընտրել արմատ և ածանց և կազմել ածանցավոր գոյականներ:

Ա. Հիվանդ, ելք, գոգ, ջերմ, արգելել, ավազ, ճահիճ, գերեզման, ամուր, կտակ, դարբին, հյուր, ծառ, աղոթել, աշխատել, ծիրան, այգի, լվանալ, բույր, կտակ, դպիր, արվեստ:

Բ. -անոց, -արան, -ոց, -ստան, -ուտ, անք:
Հիվանդանոց, ելուտ, գոգնոց, ջերմոց, արգելանոց, ավազուտ, ճահճուտ, գերեզմանոց, ամրոց, կտակարան, դարբնոց, հյուրանոց, ծառանոց, աղոթարան, աշխատանք, ծիրանանոց, այգեպան, լվացարան, բուրաստան, դպրանոց, արվեստանոց:

5. Տրված արմատներով կազմիր մեկական հոդակապով ու անհոդակապ բարդ բառ:

Ջուր, լույս, հաց, որս, երգ, արյուն, արվեստ, աստղ, օգուտ:
Լուսերես, լուսատու։
Հացաբուլկեղեն, գարեհաց։
Որսորդական, որսագող։
Կրկներգ, երգահան։
Սառնարյուն, արյունաբան։
Արվեստագետ, երգարվեստ։
Աստղադիտակ, ծովաստղ։
Հանրօգուտ, օգնական։

Рубрика: Русский язык 6

Собака, которая не умела лаять

Жила-была однажды собака, которая не умела лаять. Ни лаять, ни мяукать, ни мычать, ни ржать-никак не умела разговаривать! Это была самая обыкновенная маленькая собака. И никто не знал, откуда она взялась в этом селе, где прежде никто никогда не видел ни одной собаки. И уж, понятное дело, сама она даже не подозревала, что не умеет лаять. Но вот кто-то спросил ее:

-А почему, интересно, ты никогда не лаешь?

-Лаять?… А как это? Я ведь не здешняя, я не умею…

-Вот чудачка! Разве ты не знаешь, что все собаки лают?

-Зачем?

-Не зачем, а потому. Потому что они собаки! Лают на прохожих, на подозрительных кошек, на луну. Лают, когда довольны жизнью, когда нервничают или злятся. Лают чаще всего днем, но, случается, и ночью.

-Очень возможно, но я..

-А ты что за птица такая особенная? Или хочешь, чтоб о тебе написали в газетах?

Собака не знала, что и отвечать. Она не умела лаять и не знала, как этому научиться.

-А ты делай, как я,-из жалости посоветовал какой-то петушок. И он несколько раз прокричал свое звонкое «ку-ка-ре-ку!».

-По-моему, это совсем непросто,-заметила собака.

-Да что ты! Очень даже просто! Послушай еще и обрати внимание на мой клюв. Короче, смотри и подражай!

И петушок еще раз пропел «ку-ка-ре-ку!».

Собака попробовала повторить, но у нее получилось только какое-то жалкое «кхе-кхе», и курицы, испугавшись, бросились врассыпную.

-Ничего,-успокоил собаку петушок,-для первого раза очень даже неплохо. А теперь повтори. Ну! Собака еще раз попыталась прокукарекать, но у нее опять ничего не вышло. И тогда она стала потихоньку тренироваться изо дня в день, иногда уходила в лес-там совсем никто не мешал и можно было кукарекать сколько угодно.

Но вот однажды утром в лесу ей удалось выкрикнуть «ку-ка-ре-ку!» так хорошо, так звонко и красиво, что лиса, услышав этот петушиный клич, подумала: «Наконец-то Петенька собрался навестить меня! Надо скорей поблагодарить его за визит…» И поспешила ему навстречу, не забыв при этом захватить нож, вилку и салфетку, потому что для лисы, как известно, нет блюда вкуснее, чем хороший петушок. Можете себе представить, как огорчилась она, когда вместо петушка увидела собаку, которая сидела по-щенячий на своем хвосте и одно за другим испускала громкие «ку-ка-ре-ку!».

-Ах,-воскликнула лиса,-так, чего доброго, и в ловушку можно попасть!

-В ловушку?

-Ну да! Я подумала, что ты нарочно притворилась петушком, заблудившимся в лесу, чтобы поймать меня. Хорошо еще, что я тебя вовремя заметила. Но это нечестная охота! Собаки обычно лают, предупреждая, что приближаются охотники.

-Уверяю тебя.. Я совсем не собиралась охотиться. Я пришла сюда только поупражняться.

-Поупражняться? В чем?

-Я учусь лаять. И уже почти научилась. Послушай, как у меня хорошо получается.

И она снова звонко пропела «ку-ка-ре-ку!».

Лиса так хохотала, что чуть не лопнула. Она каталась по земле, хватаясь за живот, и никак не могла остановиться. Наша собака ужасно обиделась, что над нею смеются,-ведь она так старалась! Поджав хвост и чуть не плача, побрела она домой. Но тут встретилась ей кукушка. Увидела она печальную собаку и пожалела ее:

-Что случилось с тобой?

-Ничего..

-Отчего же ты такая грустная?

-Эх… Так вот и так… Все оттого, что не умею лаять. И никто не может научить меня.

-Ну если дело только за этим, я научу тебя в два счета! Послушай хорошенько, как я пою, и повтори точно так же: «Ку-ку, ку-ку, ку-ку!» Поняла?

-Вроде не так уж и трудно…

-Да совсем просто! Я с самого детства умею куковать. Попробуй: «Ку-ку, ку-ку…»

-Ку…-попробовала собака,-ку…

Она повторяла это «ку-ку!» еще много раз и в этот день, и на следующий. И через неделю стала уже совсем неплохо куковать. Она была очень довольна собой и думала: «Наконец-то, наконец-то я начинаю по-настоящему лаять! Теперь уж никто не станет смеяться надо мной».

Как раз в эти дни начался охотничий сезон. В лесу появилось много охотников, в том числе и таких, которые стреляют куда попало и в кого попало. Могут выстрелить даже в соловья, если услышат его. И вот идет один такой охотник по лесу и слышит в кустах: «Ку-ку… ку-ку…» Он поднимает ружье, целится и-бух! бах!-стреляет.

Пули, по счастью, не задели собаку. Пролетели и просвистели над самым ухом. Но собака испугалась и пустилась наутек. Она очень удивилась: «Наверное, этот охотник сошел с ума, если стреляет даже в собаку, которая лает…»

А охотник тем временем искал свою добычу. Он был уверен, что попал в цель.

«Наверное, птицу утащила эта собака, которая выскочила вдруг откуда-то»,-подумал он.

И, чтобы отвести душу, выстрелил в мышонка, выглянувшего из своей норки, но не попал и в него.

А собака бежала, бежала…

Первый конец

Бежала, бежала собака и оказалась на лугу, где спокойно паслась корова.

-Куда так спешишь?

-Сама не знаю…

-Ну так остановись. Здесь прекрасная трава.

-Эх, если б в траве было дело…

-Ты что-нездорова?

-Хуже. Я не умею лаять!

-Но ведь это самое простое, что только может быть на свете! Послушай меня: «Му-у! Му-у! Му-у!…» Разве некрасиво?

-Неплохо. Но я не уверена, что это как раз то, что мне надо. Ты ведь корова…

-Разумеется, я корова.

-А я-нет. Я собака.

-Разумеется, ты собака. Ну и что? Что тебе мешает выучить мой язык?

-А знаешь, это мысль! Превосходная мысль!

-Какая?

-Да вот эта, которая только что пришла мне в голову. Я выучу языки всех животных и буду выступать в цирке. Все будут аплодировать мне, я разбогатею и выйду замуж за сына короля. Короля собак, разумеется.

-Молодец, ты очень хорошо придумала это! Ну, так за работу. Слушай внимательно: «Му-у… Му-у… Му-у-…»

-Му-у…-промычала собака.

Это была собака, которая не умела лаять, зато обладала большими способностями к языкам.

Второй конец

Бежала, бежала собака… И встретился ей крестьянин.

-Куда так несешься?

-Сама не знаю…

-Тогда идем со мной. Мне как раз нужна собака-курятник сторожить.

-Я бы пошла к вам, но только вот лаять не умею.

-Тем лучше. Собаки, которые лают, только помогают ворам удирать. А тебя они не услышат, подойдут поближе, тут ты их схватишь, укусишь как следует, и они получат по заслугам.

-Согласна!-ответила собака-

Так и случилось, что собака, которая не умела лаять, нашла наконец себе занятие, цепь и миску с костями-раз и навсегда, на всю жизнь.

Третий конец

Бежала, бежала собака… И вдруг остановилась. Какой странный голос она услышала. «Гав-гав!-говорил кто-то.-Гав-гав!»

«Что-то очень родное и знакомое,-подумала собака.-Хотя никак не могу понять, что это за животное говорит».

-Жираф! может быть? Нет, наверное, крокодил. Это злое животное-крокодил… Надо быть осторожнее.

Прячась за кустами, собака двинулась туда, откуда доносилось это «гав-гав!», от которого, бог знает почему, так сильно забилось ее сердце.

-Гав-гав!

-Вот так раз-собака!

Да, да! Причем это оказалась собака того самого охотника, который недавно стрелял, услышав кукование.

-Привет, собака!

-Привет, собака!

-Что это за звуки ты издаешь?

-Звуки? Да будет тебе известно, что это не просто звуки, а лай.

-Лай? Ты умеешь лаять?

-Вполне естественно. Не стану же я трубить, как слон, или рычать, как лев.

-Тогда научи меня!

-А ты разве не умеешь лаять?

-Нет…

-Слушай внимательно! Это делается так: «Гав гав!.»

-Гав, гав!-сразу же залаяла собака. И подумала про себя, радостная и счастливая: «Наконец-то я нашла хорошего учителя!»

Четвертый (Мой) конец

Бежала собака из за всех сил и на встречу ему еще одна собака.

-Привет.

-Привет.

-Ты зачем такой грустный?

-Да не умею я лаять.

-Как не умеешь лаять? Давай научу. Я ведь тоже собака.

-Спасибо тебе большое. Я буду стараться, лишь бы научится.

-Повторяй. Гав-гав.

-Гиф-гиф.

-Нет смотри. Гав-гав.

-Вот так? Гов-гов.

-Ну… Почти. Давай еще.

И так наша собака день за днем, ночь за ночью пыталась лаять. Грр-грр, гак-гак, гил-гил.

-Эх, не получается у меня.

И вдруг из кустов на них медведь выпрыгивает. Рычит, пугает, хочет слопать. Но тут! Гав-Гав громко кричит собака. Медведь его так испугался, что убежал кричав как девчонка.

-У меня получилась! Ура!

-Молодец. Если бы не ты, то мы уже были бы сединами.

И так, наша собака научилась лаять и защищала всех его друзей.

Рубрика: Մաթեմատիկա 6

Տասնորդական կոտորակների համեմատումն ըստ նրանց դիրքային գրառման

Առաջադրանքներ(դասարանում)

1) Համեմատե՛ք կոտորակները.

ա) 3,853>2,64,

բ) 72,93<73,851,

գ) 0,382<0,450,

դ) 15,899>14,9,

ե) 78832,97>78732,91,

զ) 663,0001<663,0002։

2) Ո՞ր բնական թվերն են գտնվում հետևյալ տասնորդական կոտորակների միջև.

ա) 5,68<6<6,7,

բ) 2,001<3<3,5,

գ) 7,2<8<8,2,

դ) 1,5<2<3,5,

ե) 2,833<3<4,11,

զ) 7,1<8 և 9<10,2։

3) Աստղանիշի փոխարեն տեղադրե՛ք համապատասխան թվանշանը,որպեսզի ստացված անհավասարությունը ճիշտ լինի:

ա) 2,547>2,537,

բ) 5,568>4,568,

գ) 10,85<10,95,

դ) 885,623<885,64

4) Կոորդինատային առանցքի վրա երկու թվերից ո՞րն է ավելի աջ տեղադրված:

ա) 6,37-ը, թե՞ 6,375-ը,
6,375-ը։

բ) 0,893-ը, թե՞ 0,8-ը,
0,893-ը։

գ) 293,4-ը, թե՞ 294,3-ը,
294,3-ը։

դ) 783,5-ը, թե՞ 783,6-ը,
783,6-ը։

ե) -31,72-ը, թե՞ 18,6-ը,
18,6-ը։

զ) -11,25-ը, թե՞ -11,257-ը:
-11,25-ը։

Լրացուցիչ(տանը)

5) Համեմատե՛ք կոտորակները.

ա) –6,73 և –6,81, գ) –11,2 և –11,21, ե) –0,38 և –1,001,

բ) –0,432 և –1,431, դ) –3,756 և –3,706, զ) –5,555 և –4,999։

6) Աստղանիշի փոխարեն տեղադրե՛ք > կամ < նշանը, որպեսզի

ստացված անհավասարությունը ճիշտ լինի.

ա) 7,21 ∗ 7,2 , բ) 99,2 ∗ 98,9 , գ) 55,3 ∗ 56,4 , դ) 3,285 ∗ 3,185 ։

7) Կոտորակները դասավորե՛ք աճման կարգով.

60,325 , 11,2 , 28,43 , 60,32 , 11,56 , 3291,83 , 5,6։

8) Գրե՛ք հինգ այնպիսի տասնորդական կոտորակներ, որոնցից

յուրաքանչյուրը մեծ լինի 2,4-ից և փոքր լինի 2,5-ից։

Рубрика: Մաթեմատիկա 6

Կրկնեք անցածը

Առաջադրանքներ(դասարանում)

1) Հետևյալ թվերից յուրաքանչյուրը մեծացրե՛ք 10 անգամ:

ա) 7,02=70,2,

բ) 83,204=832,04,

գ) 20=200,

դ) 0,008=00,08։

2) Գրե՛ք ստորակետից հետո հինգ թվանշան ունեցող տասնորդական կոտորակ, որը հավասար է 103,2 կոտորակին։
1. 103,2=103,20000
Պատ․՝103,20000

3) Գնել են կոնֆետի 12 մեծ և փոքր տուփեր։ Մեծ տուփի կոնֆետների զանգվածը 800գ է, իսկ փոքրինը՝ 500գ։ Կոնֆետների ընդհանուր զանգվածը 6կգ 900գ է։ Քանի՞ մեծ և քանի՞ փոքր տուփ կոնֆետ են գնել։
1. 12×500=6000
2. 6900-6000=900
3. 800-500=300
4. 900:300=3
Պատ․՝3 մեծ, 9 փոքր

4) Հետևյալ թվերից յուրաքանչյուրը փոքրացրե՛ք 100 անգամ:

ա) 32,11=0,3211,

բ) 0,005=0,0005,

գ) 2,32=0,232,

դ) 1534,1=15,341։

Լրացուցիչ(տանը)

5) Խանութ են բերել 2տ կաղամբ և 800կգ վարունգ։ Առաջին օրը վաճառել են կաղամբի 40%-ը և վարունգի 20%-ը։ Ո՞ր բանջարեղենից են ավելի շատ վաճառել և քանի՞ անգամ շատ։
1․ 2տ=2000կգ
2. 2000:100×40=800
3. 800:100×20=160
4. 800։160=5
Պատ․՝ավելի շատ վաճառվել է կաղամբը, 5 անգամ շատ

6) Գտե՛ք օրինաչափությունը և գրե՛ք բաց թողնված թիվը։

Պատ․՝68

7) Լուծե՛ք հավասարումը։

ա) x=1/3-1/1=1-3/3=-2/3,
Պատ․՝-2/3+1/3=1

բ) x=3:2=1,5,
Պատ․՝2×1,5=3

գ) x=-2+12=10:5=2
Պատ․՝5×2+2=12

դ) x=4/5-2/1=4-10/5=-6/5
Պատ․՝4/5+-6/5=2